Η τραγωδία στο Μάτι δεν ήταν απλώς μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία της χώρας. Ήταν ένα κρατικό έγκλημα με ονοματεπώνυμο, το οποίο βαφτίστηκε “ανθρώπινη αδυναμία”, “έλλειψη συντονισμού” και “κακή στιγμή”. Επτά χρόνια μετά, το ελληνικό δικαστικό σύστημα επέλεξε όχι να αποδώσει δικαιοσύνη, αλλά να ξεπλύνει τις ευθύνες με την πιο λεπτή, δικανική γλώσσα, εξοργίζοντας τους συγγενείς των 104+ θυμάτων, που βρήκαν φρικτό θάνατο μέσα σε αυτοκίνητα, σπίτια και θάλασσες, κυνηγημένοι από τη φωτιά και εγκαταλελειμμένοι από το κράτος.

Απόφαση-πρόκληση: Ένοχοι οι “μικροί”, αθώοι οι “μεγάλοι”

Η απόφαση του Δικαστηρίου για την υπόθεση του Ματιού ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι του πένθους και το γέμισε με οργή και απόγνωση. Από τους 21 κατηγορούμενους, μόνο 10 κρίθηκαν ένοχοι — και όχι για κακούργημα, αλλά για πλημμελήματα. Οι υπόλοιποι 11 απαλλάχθηκαν, μεταξύ αυτών πρόσωπα με καίριες θέσεις ευθύνης:

• Η πρώην Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου
• Ο πρώην δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης
• Ο δήμαρχος Ραφήνας Ευάγγελος Μπουρνούς
• και άλλα στελέχη της τότε Πολιτικής Προστασίας, της Πυροσβεστικής και της Αυτοδιοίκησης

Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρξε “ενδεχόμενος δόλος”, άρα δεν μπορεί να αποδοθεί το αδίκημα της έκθεσης σε κίνδυνο ζωής σε βαθμό κακουργήματος.

Με λίγα λόγια, δεν είχαν πρόθεση να πεθάνουν άνθρωποι – απλώς… πέθαναν.

Οργή στην αίθουσα – “Αυτοί είναι οι νεκροί μας”

Η αντίδραση των συγγενών ήταν σπαρακτική. Ανθρώπινη. Έντιμη.

Με 120 λευκά τριαντάφυλλα, ένα για κάθε χαμένη ζωή, προσήλθαν στο Εφετείο, θέλοντας να υπενθυμίσουν ότι πίσω από τις νομικές διατυπώσεις υπάρχουν σώματα που κάηκαν, παιδιά που πνίγηκαν, οικογένειες που αφανίστηκαν.

Οι αστυνομικοί απαίτησαν την απομάκρυνση των λουλουδιών, λέγοντας ότι “δεν επιτρέπεται”. Οι συγγενείς αντέδρασαν φωνάζοντας:

«Αυτοί είναι οι νεκροί μας – δεν ξεκινάτε σωστά!»

Η οργή ξεχείλισε με την ανακοίνωση της αθώωσης των «επωνύμων». Κατάρες εκτοξεύθηκαν, οι δικαστές αποδοκιμάστηκαν, ενώ η κοινωνία παρακολουθούσε παγωμένη. Για άλλη μια φορά, οι ισχυροί έφυγαν αλώβητοι.

Ποινές-χάδι: Δικαιοσύνη με τιμολόγιο 10 ευρώ την ημέρα

Ακόμη και οι καταδικασθέντες, οι 10 που τελικά κρίθηκαν ένοχοι, δεν πρόκειται να φυλακιστούν. Οι ποινές τους είναι μετατρέψιμες σε χρηματική εξαγορά — με μόλις 10 ευρώ ανά ημέρα ποινής. Δηλαδή, η ζωή ενός ανθρώπου, στα μάτια του κράτους, κοστίζει λιγότερο από έναν φρέντο καπουτσίνο.

Μια γιαγιά και το εγγόνι της, καμένα στην αγκαλιά. Μια μάνα που έπεσε πάνω στο παιδί της για να το σώσει. Ένας ηλικιωμένος που πνίγηκε λίγα μέτρα από τη σωτηρία.
Όλοι αυτοί, αποτιμώνται σε… 10 ευρώ τη μέρα.
Αυτή είναι η τελική ειρωνεία της ελληνικής Δικαιοσύνης.

Η Ελλάδα της ατιμωρησίας – το “Μάτι” που δεν βλέπει ποτέ τους υπεύθυνους

Το Μάτι δεν ήταν ατύχημα. Ήταν προδιαγεγραμμένη καταστροφή:

• Με ανεπαρκή σχέδια εκκένωσης.
• Με μηδενικό συντονισμό μεταξύ κρατικών και αυτοδιοικητικών αρχών.
• Με απουσία ηγεσίας και ευθύνης.
• Με τον κρατικό μηχανισμό σε διακοπές, την ώρα που ρίχνονταν κορμιά στη θάλασσα για να σωθούν.

Αλλά ακόμη και τώρα, κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη. Όλοι “έκαναν το καθήκον τους”. Όλοι “δεν μπορούσαν να προβλέψουν”. Όλοι δικαιώνονται σε αίθουσες, ενώ η Ιστορία ουρλιάζει.

Ποιον υπηρετεί αυτή η Δικαιοσύνη;

Οι συγγενείς των θυμάτων δεν ζήτησαν εκδίκηση. Ζήτησαν αλήθεια, παραδοχή, ανάληψη ευθύνης, λογοδοσία. Αντ’ αυτού, πήραν μια ετυμηγορία που ακυρώνει το ίδιο το νόημα της Δικαιοσύνης:

Όταν το Κράτος σκοτώνει με τις παραλείψεις του, δεν τιμωρείται.
Όταν οι ισχυροί διατάσσουν ή αποφεύγουν να δράσουν, απαλλάσσονται.
Όταν οι φτωχοί φωνάζουν για το αίμα των δικών τους, φιμώνονται με άνθη που “δεν επιτρέπονται”.

Το Μάτι έγινε σύμβολο απώλειας. Η απόφαση του Εφετείου το μετατρέπει και σε σύμβολο ντροπής.

Γιατί σε μια ευνομούμενη Πολιτεία, η Δικαιοσύνη πρέπει να τιμωρεί όχι μόνο αυτόν που βάζει τη φωτιά, αλλά και εκείνον που σιωπά ενώ οι άλλοι καίγονται.

Ένοχοι κρίθηκαν οι:

• Σωτήρης Τερζούδης, τότε αρχηγός της Πυροσβεστικής για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας)
• Βασίλης Ματθαιόπουλος, τότε υπαρχηγός επιχειρήσεων για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας)
• Ιωάννης Φωστιέρης, τότε επικεφαλής του ΕΣΚΕ για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας)
• Χρήστος Γκολφίνος, επικεφαλής του 199 της Πυροσβεστικής για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας
• Φίλιππος Παντελεάκος, τότε διευθυντής του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας για 2 πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας
• Δαμιανός Παπαδόπουλος, διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στη Νέα Μάκρη για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας)
• Νικόλαος Παναγιώτοπουλος, διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας)
• Χαράλαμπος Χιώνης, διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας)
• Ιωάννης Καπάκης, γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, για δύο πράξεις (ανθρωποκτονία εξ αμέλειας, σωματική βλάβη εξ αμελείας)
• Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος, κάτοικος από τον οποίο ξεκίνησε η φωτιά, για μία πράξη (εμπρησμό)

Στον αντίποδα, 11 κατηγορούμενοι κηρύχθηκαν αθώοι. Πρόκειται για τους:

Χρήστο Πορτοζούδη, τότε διοικητή Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων της Πυροσβεστικής, Στέφανο Κολοκούρη τότε Διοικητής 1ης ΕΜΑΚ, Χαράλαμπο Συρογιάννη τότε υποδιοικητής της Υπηρεσίας Εναέριων της Αστυνομίας, Χρήστο Λάμπρης τότε εναέριος συντονιστής, Χρήστο Δροσόπουλο κυβερνήτη του ελικοπτέρου «ΦΛΟΓΑ 1, αλλά και για τους αυτοδιοικητικούς Ηλία Ψινάκη τότε Δήμαρχο Μαραθώνα, Βάιο Θανασιά και Αντώνιο Παλπατζή αντιδήμαρχοι Μαραθώνα και Δημήτριο – Στέργιο Καψάλη, τότε δήμαρχο Πεντέλης, η τότε περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου και πρώην δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου Ευάγγελος Μπουρνούς.