Έξι χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι, που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από εκατό ανθρώπους και άφησε πίσω της ανείπωτη καταστροφή, η Δικαιοσύνη έρχεται να ρίξει φως στην ευθύνη του κρατικού μηχανισμού.

Η πρόσφατη απόφαση Α1911/2025 του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών αποτελεί ορόσημο για το ελληνικό νομικό σύστημα, καθώς αναγνωρίζει ρητά την αποζημιωτική ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου και της Περιφέρειας Αττικής για τις παραλείψεις που οδήγησαν στην τραγωδία του 2018.
Πρόκειται για μία ισχυρή δικαστική νίκη των πυρόπληκτων, που ανοίγει τον δρόμο για δεκάδες ακόμη αποζημιώσεις και επιβεβαιώνει ότι οι εγκληματικές αμέλειες δεν μπορούν να μένουν ατιμώρητες.

Αναλυτική παρουσίαση της απόφασης

Με την απόφαση αυτή, το Διοικητικό Εφετείο εξέτασε τις εφέσεις που είχαν ασκηθεί κατά της πρωτόδικης κρίσης και προχώρησε σε σαφή αναγνώριση της υποχρέωσης του Ελληνικού Δημοσίου και της Περιφέρειας Αττικής να καταβάλουν αποζημίωση σε πυρόπληκτη για την ολοκληρωτική καταστροφή της κατοικίας της, αλλά και χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη.

Το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 55.774,02 ευρώ, επιβεβαιώνοντας την αρχή ότι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η απώλεια δεν μπορούν να μετρώνται μόνο σε χρήμα — αλλά αξίζουν απονομή δικαιοσύνης.

Οι παράνομες παραλείψεις που οδήγησαν στην τραγωδία

Η απόφαση είναι απολύτως τεκμηριωμένη και εδράζεται στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕΙΣΝΑΚ), που προβλέπει την ευθύνη του Δημοσίου για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του.

Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο εντόπισε σωρεία σφαλμάτων και αδράνειας σε καίρια επίπεδα:

• Πολιτική Προστασία: Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κρίθηκε ότι παρέλειψε παράνομα να οργανώσει εναέρια επιτήρηση στην Ανατολική Αττική, ενώ υπήρχε η δυνατότητα και η υποχρέωση από τον νόμο να το πράξει.

• Πυροσβεστικό Σώμα: Το Δικαστήριο διαπίστωσε ανεπαρκή κινητοποίηση των επίγειων και εναέριων δυνάμεων, χαρακτηρίζοντας τη στάση των αρμοδίων ως υπέρβαση των ορίων της διακριτικής ευχέρειας. Η φωτιά θα μπορούσε να είχε αναχαιτιστεί έγκαιρα στην περιοχή Νταού Πεντέλης, αν υπήρχε ο απαιτούμενος συντονισμός.

• Περιφέρεια Αττικής: Διαπιστώθηκε πλημμελής εκτέλεση των υποχρεώσεών της για τον καθαρισμό των οδικών αξόνων από καύσιμη ύλη, καθώς και ανεπαρκής ενημέρωση του κοινού για μέτρα αυτοπροστασίας – δύο κρίσιμα στοιχεία που θα μπορούσαν να είχαν μειώσει το μέγεθος της καταστροφής.

Η απόρριψη των ισχυρισμών περί “ανωτέρας βίας”

Το Διοικητικό Εφετείο απέρριψε ως αβάσιμους τους ισχυρισμούς του Ελληνικού Δημοσίου περί “ανωτέρας βίας”, δηλαδή ότι τα γεγονότα οφείλονταν σε ακραία καιρικά φαινόμενα που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν.

Το δικαστήριο έκρινε ότι οι αρμόδιες αρχές γνώριζαν ήδη από την προηγούμενη ημέρα για τους ισχυρούς ανέμους και τις επικίνδυνες συνθήκες, χωρίς ωστόσο να λάβουν τα αναγκαία προληπτικά μέτρα.

Επίσης, απορρίφθηκε ο ισχυρισμός περί συνυπαιτιότητας της πυρόπληκτης, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι η ίδια παραμέλησε μέτρα πυροπροστασίας ή συνέβαλε καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην καταστροφή της περιουσίας της.

Αντίθετα, ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου απαλλάχθηκε από ευθύνη, καθώς το Εφετείο έκρινε πως δεν στοιχειοθετείται αποζημιωτική υποχρέωση για τις συγκεκριμένες ενέργειες ή παραλείψεις.

Ένα ισχυρό νομικό προηγούμενο

Η απόφαση Α1911/2025 δεν αφορά μόνο μία συγκεκριμένη υπόθεση – έχει ιστορική σημασία. Δημιουργεί δεδικασμένο για δεκάδες εκκρεμείς υποθέσεις πυρόπληκτων που διεκδικούν αποζημίωση, ανοίγοντας τον δρόμο για μια ευρύτερη αποκατάσταση ευθυνών.

Το μήνυμα είναι σαφές:

👉 Το κράτος δεν μπορεί να επικαλείται ανικανότητα ή γραφειοκρατία όταν πρόκειται για ανθρώπινες ζωές.

Η αδράνεια δεν είναι αθώα – και η Δικαιοσύνη το επιβεβαίωσε.

Επίλογος – Μια απόφαση που δικαιώνει τη μνήμη και ανοίγει τον δρόμο για ευθύνη

Η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών δεν είναι απλώς μία δικαστική εξέλιξη· είναι ένα μήνυμα ηθικής αποκατάστασης και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Δικαίωση για τους ανθρώπους που έχασαν τα σπίτια τους, τις οικογένειές τους και την πίστη τους στο κράτος.

Είναι επίσης προειδοποίηση προς κάθε δημόσιο φορέα ότι η αμέλεια, η ανευθυνότητα και η γραφειοκρατική αδράνεια έχουν συνέπειες — όχι μόνο πολιτικές, αλλά και νομικές.

Η τραγωδία στο Μάτι υπήρξε βαθιά πληγή στη συλλογική συνείδηση της χώρας.

Σήμερα, η Δικαιοσύνη κάνει το πρώτο βήμα για να επουλώσει αυτή την πληγή, αποδεικνύοντας ότι η αλήθεια και η ευθύνη μπορεί να αργούν, αλλά τελικά δεν χάνονται.