Στην οδό Ειρήνης, στο Κόκκινο Λιμανάκι, εκεί όπου γράφτηκε μία από τις τραγικότερες ιστορίες της 23ης Ιουλίου 2018, με τον θάνατο 26 ανθρώπων που προσπαθούσαν να βρουν διέξοδο προς τη θάλασσα, η ελπίδα δεν έχει πεθάνει. Μια δραστήρια ομάδα εθελοντών βρίσκεται καθημερινά εκεί, σκάβει, σκαλίζει, φυτεύει, αρδεύει, δημιουργώντας ένα κτήμα-πρότυπο για το πώς θα μπορούσε η Ανατολική Αττική να ξαναγεννηθεί –βιώσιμα– μέσα από τις στάχτες της.
Πρόκειται για το Project Phoenix, πρωτοβουλία της Ελληνογαλλίδας Βαλερί Βασιλικού, κατοίκου Ραφήνας και ειδικού στην οικολογική δόμηση, η οποία θεωρεί ότι ύστερα από μια τόσο μεγάλη καταστροφή δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. «Εχω παρατηρήσει, για παράδειγμα, ότι εξαιτίας του φόβου της φωτιάς ο κόσμος ξεριζώνει ακόμα και τα δέντρα που δεν παίρνουν φωτιά», λέει στην «Κ». «Αυτό όμως θα δημιουργήσει άλλα, μεγαλύτερα προβλήματα, διάβρωση, ερημοποίηση, δεν θα φυτρώσει ξανά τίποτα. Και αυτό θα είναι πια μη αναστρέψιμο.
Πρόσβαση στη γνώση
«Θεωρώ ότι είναι τρομερά σημαντικό να δημιουργηθεί ένα εκπαιδευτικό κέντρο που θα δίνει τις σωστές πληροφορίες. Είναι επείγον να δώσουμε πρόσβαση στη γνώση. Να μάθουμε πώς θα ξαναχτίσουμε σωστά. Να μάθουμε πώς εμπλουτίζουμε το έδαφος που έχει καεί, ποια δέντρα πρέπει να φυτεύουμε τα οποία δεν παίρνουν φωτιά και σε ποια σημεία, πώς κάνουμε αναχώματα για να μη φύγει στη θάλασσα το χώμα με τις βροχές».
Η ιδέα είχε προκύψει ήδη από τον περασμένο Αύγουστο, ωστόσο της πήρε αρκετούς μήνες να βρει το κατάλληλο κτήμα. Εντέλει, ο ιδιοκτήτης οικοπέδου τριών στρεμμάτων της οδού Ειρήνης, το οποίο κάηκε στη μεγάλη πυρκαγιά, μαζί με το μικρό κτίσμα του, το παραχώρησε για τον σκοπό, για πέντε χρόνια. Από τις πρώτες ενέργειες που έγιναν ήταν η διάνοιξη καναλιών για το νερό της βροχής και η δημιουργία αναχωμάτων που το συγκρατούν προκειμένου να εμπλουτίσει τον υδροφόρο ορίζοντα. «Με μικρά γεωτεχνικά έργα ένας οικισμός μπορεί να αλλάξει την υγρασία του εδάφους και να ευνοήσει την ανάπτυξη φυτών με περισσότερο νερό εσωτερικά, τα οποία δεν μεταδίδουν εύκολα τη φωτιά», εξηγεί ο Γιώργος Βαρκαρόλης, συνεργάτης στο Project Phoenix. Παράλληλα με τη φροντίδα και την καλλιέργεια του εδάφους, οι ειδικοί του προγράμματος θα δημιουργήσουν στη θέση του καμένου κτίσματος ένα πρότυπο οικολογικό σπίτι με ντόπια υλικά και καλή θερμική απόδοση. «Να προτείνουμε στους πυρόπληκτους μια λύση για το σπιτάκι τους», λέει η Βαλερί.
Την ημέρα της φωτιάς η ίδια και ο σύζυγός της έσπευσαν να βοηθήσουν φίλη τους να εκκενώσει κτήμα όπου διατηρούσε ζώα. «Βρεθήκαμε κι εμείς μπλοκαρισμένοι στην κίνηση, στο μποτιλιάρισμα της Ραφήνας επί 1,5 ώρα μέσα στον καπνό, νομίζοντας ότι θα πεθάνουμε. Ηταν τραγικό. Δεν σταμάτησαν να έρχονται πλοία με περισσότερα αυτοκίνητα δημιουργώντας ασφυξία. Θέλαμε να ανοίξουμε την πόρτα να τρέξουμε αλλά δεν υπήρχε μέρος να κρυφτούμε, ήμασταν εκτεθειμένοι. Εκείνη την ημέρα σταμάτησα να πιστεύω ότι οι Αρχές θα σε προστατεύσουν», θυμάται. Τις επόμενες δέκα ημέρες το ζευγάρι συμμετείχε στις ομάδες εθελοντών που έψαχναν τραυματισμένα από τη φωτιά ζώα. «Πρέπει να σώσαμε πάνω από 100 ζώα, από κατοικίδια μέχρι άγρια ζώα. Ολη αυτή η εμπειρία με έκανε να νιώθω ότι το πρόβλημα των πυροπλήκτων ήταν και δικό μου πρόβλημα. Και ότι, αν κανείς δεν ασχοληθεί να δώσει σωστές πληροφορίες για το έδαφος που έχει καεί, οφείλω να το κάνω εγώ».
Οπως λέει η κ. Βασιλικού, δεν έχουν γίνει τα απαραίτητα κορμοδέματα ή συστήματα συγκράτησης του βουνού και τα αποτελέσματα θα φανούν τα επόμενα χρόνια. «Είναι ύπουλο. Μπορεί φέτος να μην υπήρξε πρόβλημα, αλλά η ζημιά γίνεται σιγά σιγά και απλώς κάποια στιγμή δεν μπορείς να γυρίσεις πίσω».
Να σημειωθεί, τέλος, ότι ο ιδιοκτήτης παραχώρησε το κτήμα στην ομάδα στη μνήμη των 26 νεκρών της οδού Ειρήνης. http://www.kathimerini.gr
