Το δάσος είναι ένας ανεκτίμητος ανανεώσιμος, φυσικός και πλουτοπαραγωγικός πόρος που παρέχει αγαθά και υπηρεσίες οι οποίες συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου.
Ο πόρος όμως αυτός, εκτίθεται συχνά σε σοβαρούς κινδύνους από φυσικά και ανθρωπογενή αίτια. Μεταξύ των αιτίων αυτών είναι και οι δασικές πυρκαγιές που θεωρούνται φυσικό φαινόμενο και αναπόσπαστο στοιχείο των μεσογειακών δασικών οικοσυστημάτων. Από τις πυρκαγιές καταστρέφονται κάθε χρόνο σημαντικές εκτάσεις δασών, με σοβαρότατες δυσμενείς επιπτώσεις.
Ενδεικτικά αναφέρονται η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, η μείωση της αξίας των παραγόμενων δασικών προϊόντων, η αύξηση της επιφανειακής απορροής από τη βροχή, που συμβάλλει στη διάβρωση του εδάφους και τη δημιουργία πλημμυρών, οι ζημιές στην πανίδα, στις αγροτικές εκτάσεις και στις δομημένες περιοχές καθώς και η απώλεια ακόμη και αυτής της ανθρώπινης ζωής.
Οι πυρκαγιές στην Ελλάδα εκδηλώνονται κυρίως σε περιοχές με βλάστηση μεσογειακού τύπου, η οποία καλύπτει περίπου το 40% της έκτασης της χώρας. Η βλάστηση αυτή, εκτός από φρυγανική και μακκία, περιλαμβάνει και τα χαμηλού υψομέτρου πευκοδάση με κυρίαρχα δασικά είδη τη Χαλέπιο και την Τραχεία πεύκη, τα οποία καταλαμβάνουν έκταση 570.000 εκταρίων ή 5.700.000 στρεμμάτων, δηλαδή το 16,8% περίπου του συνόλου των ελληνικών δασών.
Τα δάση αυτά εκτείνονται κυρίως γύρω από αστικά κέντρα ή πλησίον τουριστικών περιοχών και αυτό τα καθιστά αντικείμενο ανθρωπογενών επιδράσεων, είτε με τη μορφή έντονης εκμετάλλευσης, είτε με τη μορφή εκχέρσωσης και συρρίκνωσης από την πίεση της έντονης οικιστικής δραστηριότητας και της τουριστικής ανάπτυξης.
Διαχειριστικά μέτρα στις καμένες περιοχές
Οι ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις από πυρκαγιές στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και στις δραστηριότητες του ορεινού, αγροτικού ή αστικού πληθυσμού, αλλά και στην εθνική οικονομία γενικότερα, μπορούν να αντιμετωπιστούν σε σημαντικό βαθμό με τα ενδεδειγμένα διαχειριστικά μέτρα τεχνικής και οικονομικής φύσης, που πρέπει να λαμβάνονται στις καμένες περιοχές. Τα μέτρα αυτά κατατάσσονται κυρίως στις εξής κατηγορίες:
•Σε οικονομικές ενισχύσεις του πληθυσμού που υπέστη τις συνέπειες μεγάλων κυρίως περιστατικών πυρκαγιών.
•Σε αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, κυρίως στις περιπτώσεις που απειλούνται δομημένες περιοχές ή ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
•Στη διαχείριση – συγκομιδή του καμένου ιστάμενου ξυλώδους κεφαλαίου και τέλος,
•Στην αποκατάσταση – ανόρθωση του οικοσυστήματος, όσον αφορά στη βλάστηση.
Κυριότερα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα
Η καταστροφή της βλάστησης και των φυτικών υπολειμμάτων (φύλλων, χούμου κ.λπ.) της επιφάνειας μιας λεκάνης απορροής από πυρκαγιές, συντελεί στην αύξηση της απορροής και της διάβρωσης του εδάφους από ισχυρές βροχοπτώσεις και τελικά στη δημιουργία πλημμυρικών φαινομένων στην αντίστοιχη πεδινή περιοχή. Ειδικότερα μετά την πυρκαγιά μεταβάλλονται, εκτός των άλλων, τόσο το ύψος και η ενέργεια της βροχής που φθάνει στην επιφάνεια της καμένης λεκάνης, όσο και πολλές από τις φυσικές ιδιότητες του εδάφους της, με αποτέλεσμα την εμφάνιση δυσμενών πλημμυρικών φαινομένων.
Διαχρονικά, τα κυριότερα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, με γνώμονα πάντοτε τις ιδιαιτερότητες κάθε λεκάνης απορροής, είναι: …. διαβάστε εδώ την συνέχεια
