Παρά τις διαφωνίες της αντιπολίτευσης στο νομοσχέδιο «Μάτι Ξανά», μια συμβολική χειρονομία της κυβέρνησης Μητσοτάκη για την ανοικοδόμηση της Ανατολικής Αττικής, η Βουλή έδωσε χθες Τετάρτη το «πράσινο φως» με μεγάλη πλειοψηφία (συμφώνησαν επί της αρχής ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ) σε μια ριζικά διαφορετική προσπάθεια της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις συνέπειες μιας εθνικής καταστροφής με 102 νεκρούς και 4.500 καμένα σπίτια σε μια μικτή ζώνη κατοικίας, πολύ κοντά στην Αθήνα. Ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε πάντως «παρών» στις διατάξεις που αφορούν τη σύσταση μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με τη συμμετοχή κατοίκων αφού πρώτα ο Σωκράτης Φάμελλος είχε χαρακτηρίσει το νομοσχέδιο «μη αναγκαίο». «Είμαστε στο στόχο κοντά στη κυβέρνηση», είπε ο Χρήστος Σπίρτζης «αλλά συνεχίζουμε να επιφυλασσόμαστε στις συγκεκριμένες διατάξεις».
Το νομοσχέδιο, μια ιδέα του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Άκη Σκέρτσου, εισάγει «καινά δαιμόνια»:
- Ο νομοθέτης προβλέπει τη δημιουργία μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας (ΑΜΚΕ) με την επωνυμία «Μάτι Ξανά», που θα πρέπει να ορίσει το πλαίσιο της μελλοντικής ανάπτυξης της περιοχής.
«Αποκλειστικοί σκοποί της Εταιρείας (…) είναι η (…) οργάνωση και υλοποίηση δράσεων για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και την ανάπλαση των περιοχών, για την προστασία της υγείας και την ασφάλεια των κατοίκων (…)», ως µέσα, δε, «για την επίτευξη των σκοπών της Εταιρείας είναι:
α) η ανάθεση µελετών ή έργων και η λήψη υπηρεσιών, καθώς και η εισήγηση για την ανάθεση αυτών στους αρµόδιους φορείς, (…),
β) η µελέτη, καταγραφή, ανάδειξη, ιεράρχηση και προβολή των προβληµάτων των πληγεισών περιοχών και των κατοίκων τους, καθώς και η πρόταση σχετικών λύσεων,
γ) η µελέτη, καταγραφή και ανάδειξη των οικονοµικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων στην περιοχή, από την πυρκαγιά της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018, καθώς και προτάσεις για την αντιµετώπισή τους,
δ) η ανάληψη δράσεων και η ενεργοποίηση των πολιτών για εθελοντική συµµετοχή στις δράσεις για την αντιµετώπιση προβληµάτων στις πληγείσες περιοχές,
ε) η αξιολόγηση των υπαρχουσών αναγκών, η υποβολή προτάσεων και εισηγήσεων (…) και η συνεργασία µε τους αρµόδιους φορείς προς διευκόλυνσή τους για την υλοποίηση των υποδεικνυόµενων έργων και δράσεων, τη διαχείριση και άρση καθυστερήσεων, διαφωνιών και άλλων δυσχερειών, οι οποίες µπορεί να ανακύψουν κατά τη διαδικασία αποκατάστασης και ανάπλασης, στ) η ενηµέρωση των πολιτών και των αρµοδίων φορέων (…)»
- Πέντε από τα 14 μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΜΚΕ είναι εκπρόσωποι των κατοίκων της περιοχής που εξελέγησαν μέσα από διαδικασίες συνελεύσεων των κατοίκων στο Μάτι, τον Νέο Βουτζά και το Κόκκινο Λιμανάκι.
- Η εταιρεία πρέπει να ολοκληρώσει την απομάκρυνση των αποβλήτων από την πυρκαγιά και τις αναθέσεις μελετών για την οργάνωση των οικισμών σε ένα χρόνο και μπορεί να πάρει παράταση της ζωής για ένα χρόνο. Ο νομοθέτης αναφέρει ότι στόχος της δημιουργίας της ΑΜΚΕ είναι η… κατάργησή της, καθώς θα γίνει προσπάθεια οπως αναφέρεται ρητά να ολοκληρώσει την επίτευξη του στόχου της πριν την παρέλευση του ενός έτους. Στους στόχους περιλαμβάνεται η διενέργεια μετρήσεων στον αέρα, στο νερό και το χώμα, η απόσυρση των τοξικών υλικών αμιάντου, οι κατεδαφίσεις κτιρίων και ο σχεδιασμός του ειδικού χωρικού της περιοχής σε συνεργασία με το ΤΕΕ.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου δεν θέλησε να υπερασπιστεί τις κυβερνητικές απαντήσεις στα ζητήματα που έθεσε η αντιπολίτευση για τις νομικές ευθύνες των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΜΚΕ – οι εκπρόσωποι των κατοίκων είχαν ζητήσει να απαλλαγούν από αστικές και ποινικές ευθύνες, διάβημα που δεν έγινε δεκτό. Οι επιφυλάξεις για πιθανές αστικές και ποινικές ευθύνες των μελών του ΔΣ της ΑΜΚΕ τέθηκαν από τον Χρ. Σπίρτζη και την Μ. Ξενογιαννακοπούλου (ΣΥΡΙΖΑ). Ο υφυπουργός είπε ότι το ζήτημα των ευθυνών πιθανά να διευθετηθεί αργότερα με άλλη διάταξη.
Ο υφυπουργός πρόσθεσε ότι η ολοκλήρωση του ειδικού χωρικού του Ματιού ακόμα και αν ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2020 δεν σημαίνει ότι θα γίνει δυνατόν να ενσωματωθεί το ρυμοτομικό σχέδιο επιλογής. «Κάτι τετοιο στην Ελλάδα απαιτεί 15, 20 και 30 χρόνια», πρόσθεσε ο Δημ. Οικονόμου. Πάντως σημείωσε ότι από τον Δεκέμβριο θα ανατεθεί η μελέτη του ρυμοτομικού σχεδίου εφαρμογής. Η κυβέρνηση δεσμεύεται πάντως να αξιοποιήσει την προέγκριση του ειδικού χωρικού των Χρ. Σπίρτζη και Σ. Φάμελλου.